Podział majątku u notariusza – Sosnowiec

Podział majątku to pojęcie, które towarzyszy przeważnie rozwodom i separacjom. Małżonkowie mogą przeprowadzić podział majątku u notariusza albo przed sądem. Wybór pierwszej, łatwiejszej z dróg zależy zasadniczo tylko od tego, czy małżeństwo potrafi się porozumieć w kwestii podziału czy nie. Ile kosztuje podział majątku u notariusza i jak wygląda umowa o podział majątku wspólnego?

Co należy do majątku wspólnego?

Powstająca między małżonkami z chwilą zawarcia małżeństwa ustawowa wspólność majątkowa, zwana również potocznie wspólnotą małżeńską, obejmuje przedmioty majątkowe nabyte przez oboje w czasie trwania tej wspólności, lub przez jednego z nich. Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Do majątku wspólnego należą w szczególności:

• wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków;
• dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków;
• środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego;
• kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie w ZUS;
• środki zgromadzone na koncie OIPE (Ogólnoeuropejski Indywidualny Produkt Emerytalny).

Wspólnością majątkową małżonków objęte są również przedmioty zwykłego urządzenia domowego służące do użytku ich obojga, nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca postanowił inaczej.

Podział majątku – kiedy jest możliwy?

Dopóki trwa wspólność majątkowa małżonkowie nie mogą dokonać podziału majątku wspólnego. W czasie jej trwania żadne z nich nie może żądać podziału majątku wspólnego, nie może rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem w tym majątku (lub w poszczególnych przedmiotach), nawet jeśli miałby mu przypaść po ustaniu wspólności. A ustanie wspólności może nastąpić wskutek:

• ustania małżeństwa (w wyniku rozwodu lub śmierci jednego z małżonków),
• separacji,
• ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków lub jego upadłości,
• zawarcia przez małżonków umowy o rozdzielności majątkowej,
• ustanowienia rozdzielności przez sąd z ważnych powodów na żądanie jednego z małżonków.

Gdy na skutek jednego z ww. zdarzeń małżeńska wspólnota majątkowa ustanie, wówczas będzie można przeprowadzić podział majątku u notariusza lub przed sądem.

Umowa o podział majątku wspólnego

Podział majątku u notariusza będzie możliwy jeśli oboje małżonków jest zgodnych co do warunków podziału. Mogą również, mimo tej zgodności, wybrać drogę sądową. Wizyta u notariusza i tak będzie konieczna, jeśli w skład majątku wchodzą nieruchomości i/lub spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego. Mogąc wybrać, czy przeprowadzić podział majątku w sądzie czy u notariusza, lepiej wybrać tę drugą opcję z uwagi na szybkość tego rozwiązania, która w takich przypadkach nierzadko ma dla obojga małżonków kluczowe znaczenie.

Jak wygląda umowa między małżonkami o podział majątku? Wskazują oni notariuszowi składniki majątku, ich wartość, oraz sposób w jaki chcą je między siebie rozdzielić. Małżonkowie mogą ustalić, że podział majątku nastąpi z odpowiednimi dopłatami, np. że jedno z nich otrzyma samochód o wartości 150 tys. zł, a drugie mieszkanie o wartości 250 tys. zł wraz ze zobowiązaniem do spłaty 100 tys. zł na rzecz pierwszego. Ale mogą również ustalić między sobą i przeprowadzić nierówny podział majątku u notariusza.

Sposoby podziału majątku wspólnego:

• podział fizyczny – każdy otrzymuje określoną część składnika majątku wspólnego, np. określoną sumę pieniędzy, albo po jednej z dwóch działek wydzielonych z nieruchomości gruntowej;
• podział przez przydział własności – jedna ze stron otrzymuje składnik majątku w zamian za dopłatę (lub bez);
• sprzedaż składników majątku i podział uzyskanej kwoty.

Podział majątku przed rozwodem u notariusza

Podział majątku u notariusza, tak równy jak i nierówny, może zostać przeprowadzony po rozwodzie czy w trakcie separacji, jak i w trakcie trwania małżeństwa – w tym ostatnim przypadku konieczna będzie jednak umowa małżeńska o ustanowieniu rozdzielności i podział majątku wspólnego.

Częściowy podział majątku wspólnego u notariusza

Czy możliwy jest częściowy podział majątku wspólnego u notariusza? Zgodnie z art. art. 1038 §  1 Kodeksu cywilnego w zw. z art. 46 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, sądowy podział majątku powinien obejmować cały majątek, a tylko z ważnych powodów może być ograniczony do części. Jednak jak stanowi art. 1038 § 2 w KC w zw. z art. 46 KRiO, umowny podział majątku może zostać ograniczony do jego części. Zatem nic nie stoi na przeszkodzie by, co ważne, po ustaniu wspólności ustawowej małżonkowie zawarli przed notariuszem umowę, w której podzielą się częścią majątku a część pozostawią we współwłasności, ale już we współwłasności w częściach ułamkowych (np. po ½ udziału) rozłącznej, a nie nierozłącznej, jaką jest wspólność małżeńska (np. podzielą się gotówką i samochodami, a budynek pozostanie we współwłasności w częściach ułamkowych).

Ile kosztuje podział majątku u notariusza?

Koszt aktu notarialnego umowy o podział majątku zależy od wartości przedmiotu umowy o podział, a podstawę do wyliczenia określa rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości RP w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej.

• 100 zł przy wartości majątku do 3 000 złotych,
• 100 zł + 3% od nadwyżki powyżej 3 000 zł przy wartości majątku powyżej 3 000 do 10 000 zł,
• 310 zł + 2% od nadwyżki powyżej 10 000 zł przy wartości majątku powyżej 10 000 do 30 000 zł,
• 710 zł + 1% od nadwyżki powyżej 30 000 zł przy wartości majątku powyżej 30 000 do 60 000 zł,
• 1 010 zł + 0,4% nadwyżki powyżej 60 000 zł przy wartości majątku powyżej 60 000 zł do 1 000 000 zł,
• 4 770 zł + 0,2% od nadwyżki powyżej 1 000 000 zł przy wartości majątku powyżej 1 000 000 zł do 2 000 000 zł,
• 6 770 zł + 0,25% od nadwyżki powyżej 2 000 000 zł, ale nie więcej niż 10 000 zł lub 7500 zł (dla I grupy podatkowej) przy wartości majątku powyżej 2 000 000 zł.

Dodatkowe opłaty to podatek VAT – 23%, koszty wypisów (6 zł netto za każdą rozpoczętą stronę), oraz opłata za ewentualny wpis prawa własności w księdze wieczystej.