W razie śmierci spadkodawcy, sąd lub notariusz otwiera i ogłasza testament. Spadkodawcy często wybierają drogę otwarcia i ogłoszenia testamentu u notariusza zamiast drogi sądowej, z uwagi na szybszą i mniej sformalizowaną procedurę.
Wielu spadkodawców decyduje się na sporządzenie i przechowywanie testamentu w bezpiecznym miejscu, czyli u notariusza. Znajdzie się on w rejestrze testamentów, do którego notariusze mają dostęp. Stąd, po śmierci spadkodawcy wystarczy udać się do dowolnego notariusza z aktem zgonu by dowiedzieć się, który notariusz przechowuje testament. Testament do notariusza dostarczyć może również osoba, która nie jest testatorem, ale w której posiadaniu znajduje się testament. Warto pamiętać, że zgodnie z art. 646 Kodeksu postępowania cywilnego, każdy kto posiada testament, gdy tylko dowie się o śmierci spadkodawcy ma, pod groźbą grzywny i odpowiedzialności za szkodę, obowiązek złożenia go w sądzie spadku lub u notariusza.
Uzyskanie przez spadkobierców, lub innych zainteresowanych, aktu zgonu spadkodawcy, umożliwia otwarcie i ogłoszenie testamentu u notariusza. To dowód śmierci testatora, który trzeba przedstawić notariuszowi.
Notariusz sporządza protokół otwarcia i ogłoszenia testamentu. Zawiera ona opis stanu zewnętrznego i datę sporządzenia testamentu, a także datę jego złożenia oraz ujawnia osobę, która złożyła testament. Na testamencie zamieszcza się datę otwarcia i ogłoszenia. Wraz z protokołem testament jest przechowywany u notariusza.
By notariusz mógł przeprowadzić otwarcie i ogłoszenie testamentu niezbędne są:
Choć wezwanie na odczytanie testamentu nie jest obligatoryjne, tzn. nie ma obowiązku zawiadamiania wszystkich zainteresowanych o terminie otwarcia i ogłoszenia testamentu (gdy się dowiedzą, to mogą być obecni przy tej czynności), to już o dokonanym otwarciu i ogłoszeniu testamentu notariusz zawiadamia w miarę możliwości osoby, których rozrządzenia testamentowe dotyczą, oraz wykonawcę testamentu, tymczasowego przedstawiciela i kuratora spadku. Niezwłocznie zawiadamia też o tym sąd spadku, przesyłając odpis sporządzonego protokołu, chyba że zarejestrował akt poświadczenia dziedziczenia.
Akt poświadczenia dziedziczenia testamentowego (także ustawowego) sporządza notariusz, z wyjątkiem dziedziczenia na podstawie testamentów szczególnych. Przed jego sporządzeniem notariusz spisuje protokół dziedziczenia przy udziale wszystkich osób zainteresowanych.
Kiedy następuje otwarcie spadku? Z chwilą śmierci spadkodawcy. To ważny moment dla spadkobiercy, bowiem z wraz z otwarciem nabywa on spadek. Powołanie do spadku może jednak wynikać z przepisów ustawy, ale może być również ustanowione w testamencie.
Jaki jest czas na otwarcie testamentu po śmierci spadkodawcy? Nie ma określonego z góry terminu, bo występują sytuacje, gdy testament odnajdywany jest dopiero po latach. Otwarcie testamentu powinno jednak nastąpić jak najszybciej, aby jak najszybciej umożliwić realizację praw spadkobierców i wykonanie ostatniej woli testatora.
Ile kosztuje odczytanie testamentu u notariusza? Koszt nie jest wysoki. Biorąc pod uwagę wszystkie opłaty związane ze sporządzeniem aktu poświadczenia dziedziczenia:
Kancelaria Bańdo oferuje testatorom i spadkobiercom notarialne akty poświadczenia dziedziczenia oraz protokoły otwarcia i ogłoszenia testamentu już od lat 60-tych ub. wieku. Odczytanie testamentu to kluczowy moment postępowania spadkowego. Dzięki wsparciu notariusza cały proces przebiega sprawnie, w sposób klarowny i bezpieczny dla zainteresowanych stron.