Zgodnie z art. 180 Kodeksu spółek handlowych, umowa sprzedaży udziałów w spółce z o.o. wymaga formy pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. Sprzedający i kupujący muszą więc podpisać ją w obecności notariusza. Bez tego umowa zbycia udziałów w spółce z o.o. będzie nieważna (poza sytuacją, gdy spółka została zawarta w systemie S24).

Umowa kupna sprzedaży udziałów w spółce z o.o. przez wspólnika

Przedmiotem umowy sprzedaży udziałów jest przeniesienie na nabywcę praw związanych z tym udziałem. Umowa sprzedaży udziałów w spółce z o.o. (także części udziału lub ułamkowej części udziału oraz jego zastawienie) powinna mieć odpowiednią formę – pisemną z podpisami notarialnie poświadczonymi – oraz wskazywać liczbę sprzedawanych udziałów i ich ceny. Zgodnie z zasadą podwójnego skutku czynności prawnych, zawarcie takiej umowy zobowiązuje dotychczasowego wspólnika do przeniesienia prawa i jednocześnie wywołuje skutek rozporządzający, czyli przeniesienie tytułu prawnego na nabywcę. Zanim jednak dojdzie do podpisania umowy, warto przeanalizować postanowienia umowy spółki i sprawdzić, czy nie nakłada ona ograniczeń w zbywaniu udziałów. Zgodnie z art. 182 KSH, przeniesienie udziałów może wymagać uprzedniej zgody spółki lub wspólników, a umowa może przewidywać prawo pierwszeństwa, pierwokupu lub inne blokady sprzedaży.

Po zawarciu umowy sprzedaży udziałów w spółce z o.o. nabywca zobowiązany jest powiadomić zarząd spółki o zmianie wspólnika. Art. 187 KSH wymaga, aby do zawiadomienia dołączyć dowód zawarcia transakcji – najczęściej egzemplarz umowy z notarialnie poświadczonymi podpisami, ewentualnie jej poświadczoną kopię. Dopiero od momentu doręczenia takiego zawiadomienia zmiana staje się skuteczna wobec spółki, co pozwala zarządowi dokonać jej zgłoszenia do KRS, w Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych, a także odnotować nowe dane w księdze udziałów.

Umowa zbycia udziałów w spółce z o.o. umowa przedwstępna

Nierzadko celem zabezpieczenia przyszłej transakcji przez strony, m.in. z uwagi na ww. ograniczenia w zbywaniu udziałów, w pierwszej kolejności zawierana jest przedwstępna umowa sprzedaży udziałów w spółce z o.o. Jest to powszechnie stosowane narzędzie, bo często nie jest możliwe natychmiastowe podpisanie finalnej umowy zbycia udziałów  – na przykład z uwagi na konieczność uzyskania wspomnianej zgody organów spółki, upływ okresu wykonania prawa pierwokupu czy oczekiwanie na decyzję UOKiK w sprawie koncentracji przedsiębiorstw. Dzięki umowie przedwstępnej przyszły nabywca zyskuje ochronę swoich interesów, a strony ustalają najważniejsze warunki późniejszej sprzedaży.

Zgodnie z art. 389 i 390 Kodeksu cywilnego, aby umowa przedwstępna była ważna, musi zawierać istotne postanowienia przyszłej umowy – w praktyce przynajmniej wskazanie liczby sprzedawanych udziałów oraz ich ceny. Umowy przedwstępne występują relatywnie często, co wynika ze specyfiki obrotu udziałami w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością. Przeniesienie udziałów nie zawsze jest możliwe „od ręki” – może to być spowodowane wieloma okolicznościami, np.:

  • nabywca może obecnie nie dysponować środkami niezbędnymi do zapłaty, albo z różnych powodów preferować dokonanie transakcji dopiero w przyszłości (np. z uwagi na obowiązujący zakaz konkurencji).
  • umowa spółki może wymagać uzyskania akceptacji ze strony zarządu lub zgody wspólników na zbycie udziałów
  • przedwstępna umowa może służyć dostosowaniu się do obowiązków wynikających z innych porozumień, takich jak prawo odkupu czy pierwokupu udziałów.
  • w niektórych przypadkach sprzedaż udziałów wymaga uzyskania zgody Prezesa UOKiK.

Umowa sprzedaży udziałów w spółce z o.o. a PCC

Umowa sprzedaży udziałów w spółce z o.o. podlega opodatkowaniu podatkiem do czynności cywilnoprawnych (PCC). Nabywca udziałów zobowiązany jest w terminie 14 dni od dnia zawarcia umowy do złożenia w urzędzie skarbowym deklaracji PCC-3. Stawka wynosi 1% a podstawą opodatkowania jest wartość rynkowa udziałów, ustalana w oparciu o średnie ceny stosowane w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia sprzedaży udziałów, bez odliczania ciężarów i długów. Wartość nominalna udziałów będzie mogła stanowić podstawę opodatkowania tylko wówczas, gdy będzie odpowiadać wartości rynkowej (wyrok WSA w Łodzi z 26 listopada 2020 r., sygn. akt I SA/Łd 391/20). Oczywiście strony mogą przyjąć w umowie wartość udziałów wyższą lub niższą od rynkowej, ale organy podatkowe mogą, zwłaszcza w przypadku zaniżenia, domagać się odpowiedniej dopłaty podatku. Oprócz PCC sprzedający udziały musi liczyć się z koniecznością zapłaty podatku dochodowego.

Skontaktuj się z nami!
Masz pytania?

Skontaktuj się z nami

Umów się na wizytę za pomocą formularza, lub
skontaktuj się telefonicznie.
Notariusz Grzegorz Bańdo Notariusz Jan Bańdo

Umów się na wizytę

Formularz kontaktowy



    Potwierdź, że nie jesteś robotem