Darowizna w małżeństwie

Spis treści:

Mając na uwadze istniejącą między małżonkami wspólnotę majątkową, oraz ustawowe rozgraniczenie, co do tej wspólności należy a co do majątków odrębnych każdego z małżonków, to czy jest możliwa darowizna w małżeństwie? Ile darowizn można przekazać? Darowizna to bezpłatne świadczenie na rzecz innej osoby, podmiotu, a oświadczenie darczyńcy o chęci przekazania darowizny powinno zostać złożone w formie aktu notarialnego.

Kiedy darowizna w małżeństwie staje się kluczowa?

Wspólne życie to również wspólne zarządzanie majątkiem. Czasem zachodzi potrzeba przesunięcia części składników majątkowych pomiędzy małżonkami. Darowizna w małżeństwie to mechanizm, który pozwala sformalizować takie transfery, zapewniając bezpieczeństwo prawne obu stronom. Aby uniknąć w przyszłości sporów czy wątpliwości co do skuteczności czynności, warto skorzystać z usług notariusza, który dopilnuje wymogów ustawowych i zadba o przejrzystość postanowień umowy.

Darowizna a wspólnota majątkowa

Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 4 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, do dokonania darowizny z majątku wspólnego małżonków – poza drobnymi darowiznami zwyczajowo przyjętymi – wymagana jest wyraźna zgoda drugiego małżonka. Ponadto, jak stanowi art. 49 § 1 k.r.i.o. w trakcie trwania małżeństwa małżonkowie nie mogą poprzez umowę majątkową rozszerzyć łączącej ich wspólności na przedmioty, które przypadają małżonkowi z tytułu otrzymanych darowizn (przedmioty zwykłego urządzenia domowego służące do użytku obojga małżonków są objęte wspólnością ustawową także w wypadku, gdy zostały nabyte przez darowiznę, chyba że darczyńca postanowił inaczej).

Z kolei art. 51 i następne określają, jakie świadczenia wchodzą w skład dorobku osobistego małżonka. Wartościowe przedmioty nabyte przed ślubem czy w drodze spadku lub darowizny (z wyłączeniem drobnych upominków) wchodzą do majątku osobistego. Jak więc jeden małżonek może podarować drugiemu coś, co należy do jego majątku osobistego? Właśnie drogą nowej, odrębnej umowy darowizny.

Współwłasność małżeńska a darowizna

Darowizna w małżeństwie musi więc uwzględniać panujący ustrój majątkowy. Wspólnota ustawowa oznacza, że do majątku wspólnego trafiają środki zgromadzone od chwili zawarcia małżeństwa. Darowizna z majątku wspólnego wymaga zgody współmałżonka, zaś darowizna z majątku osobistego jednego małżonka na rzecz majątku wspólnego bądź osobistego drugiego małżonka odbywa się swobodnie wolą darczyńcy. Dzięki temu można precyzyjnie przesunąć konkretny składnik majątku – bez naruszenia zasady nierozerwalności wspólnoty

Darowizna od rodziców w trakcie małżeństwa

Darowizna od rodziców w trakcie małżeństwa również podlega przepisom k.r.i.o. i Kodeksu cywilnego. Jeżeli rodzice przekażą majątek jednemu z małżonków, staje się on częścią majątku osobistego obdarowanego (o ile darczyńca nie postanowi inaczej). Aby jednak uniknąć nieporozumień co do tego, czy darowizna weszła do majątku wspólnego czy osobistego, zazwyczaj sporządza się odrębną umowę darowizny – najbezpieczniej w formie aktu notarialnego. Dzięki temu dokładnie określimy, czy prezent trafia wyłącznie do darowanego małżonka, czy jest przeznaczony na wspólne cele.

Ile darowizn można przekazać?

Często pojawia się pytanie: ile darowizn można przekazać w małżeństwie? Prawo nie limituje liczby darowizn, jednak każda z nich podlega indywidualnej ocenie formalnej właściwych organów, czy to pod względem zgodności z prawem (np. czy nie jest to próba ukrycia majątku), a zwłaszcza podatkowym. W tzw. grupie zerowej (czyli między najbliższymi, w tym między małżonkami), przy dochowaniu obowiązków związanych ze zgłoszeniem, darowizny podlegają zwolnieniu z opodatkowania.

W praktyce oznacza to, że każdą czynność darowizny – szczególnie tę, której przedmiotem są nieruchomości, udziały czy wartościowe ruchomości – warto uregulować odrębną umową. Pozwala to uniknąć kumulacji komplikacji wynikających z braku zgody współmałżonka lub sprzeciwu spadkowego, a także zapewnia precyzyjne rozliczenie przy podziale majątku w przyszłości.