Odmowa dokonania czynności notarialnej

Odmowa dokonania czynności notarialnej przez notariusza może nastąpić w określonych sytuacjach, np. gdy strona nie dysponuje niezbędnymi dokumentami albo planowana czynność jest sprzeczna z przepisami prawa. Poniżej wyjaśniamy okoliczność odmowy dokonania czynności notarialnej i jej zaskarżenie.

Kiedy notariusz odmówi przeprowadzenia czynności notarialnej?

Notariusz musi odmówić dokonania czynności notarialnej w przypadkach przewidzianych prawem. Chodzi o sytuacje, gdy przy podejmowaniu czynności występuje:

• Sprzeczność z prawem – czynność naruszająca obowiązujące przepisy lub zasady współżycia społecznego;
• Brak zdolności prawnej – gdy strona nie ma zdolności do czynności prawnych (np. jest niepełnoletnia, ubezwłasnowolniona lub działa pod przymusem);
• Wątpliwość co do tożsamości i woli stron – np. gdy osoba składa oświadczenia nie rozumie ich treści (np. jest pod wpływem alkoholu lub nie zna j. polskiego). Notariusz nie może przeprowadzić czynności, jeśli ma uzasadnione wątpliwości co do tożsamości uczestników lub ich wolnego oświadczenia woli;
• Konflikt interesów – jeśli notariusz jest osobiście związany ze stronami (np. dokonuje czynności, która ma związek z jego osobą, małżonka lub bliskiego krewnego) lub istnieje inny oczywisty konflikt interesów, musi powstrzymać się od czynności;
• Brak wymaganych dokumentów – notariusz sprawdza na miejscu czynności wszystkie niezbędne dokumenty (np. dowody potwierdzające prawo własności nieruchomości, pełnomocnictwa). Jeżeli któregokolwiek brak lub są one nieaktualne, notariusz ma prawo powstrzymać się od dokonania czynności;

Zgodnie z art. 81 ustawy – Prawo o notariacie, notariusz zawsze odmówi dokonania czynności sprzecznej z prawem. Praktyka wskazuje, że również inne przesłanki mogą skłonić notariusza do odmowy w celu ochrony praw osób trzecich i przestrzegania porządku prawnego.

Odmowa dokonania czynności notarialnej i jej zaskarżenie

Każda odmowa musi być udokumentowana protokołem. Protokół taki zawiera m.in.:

• wskazanie osób obecnych przy czynności,
• datę sporządzenia protokołu,
• przyczynę odmowy dokonania czynności,
• podpis notariusza poświadczający dokument.

Ponadto osoba, której odmówiono czynności, musi zostać poinformowana o prawie do zaskarżenia takiej decyzji. Ustawa Prawo o notariacie nakazuje, aby notariusz pouczył klienta o możliwości wniesienia odwołania do sądu. Na żądanie klienta notariusz sporządza też pisemne uzasadnienie odmowy w ciągu tygodnia od otrzymania takiego żądania. W praktyce klient otrzymuje protokół odmowy z podaniem powodów decyzji, a notariusz udziela informacji o dalszych krokach prawnych.

Jak uniknąć odmowy dokonania czynności notarialnej?

Komunikacja z notariuszem może znacznie ograniczyć ryzyko odmowy. Warto:

• skonsultować się z notariuszem z wyprzedzeniem – tak by mieć świadomość co do wymogów, których wypełnienie uchroni przed odmową;
• potwierdzić listę dokumentów – przed wizytą warto upewnić się w kancelarii notarialnej, jakie dokumenty są wymagane do przeprowadzenia czynności i czy zostały już zgromadzone.

Jakie są konsekwencje odmowy przeprowadzenia czynności notarialnych i co zrobić gdy notariusz odmówi?

Jeśli notariusz odmówi dokonania czynności, klient ma prawo do zażalenia. Procedura jest następująca:

• złożenie zażalenia – w ciągu 7 dni od dnia otrzymania pisemnego uzasadnienia odmowy (lub od chwili dowiedzenia się o odmowie) należy wnieść zażalenie do sądu właściwego dla siedziby kancelarii notariusza. Zażalenie składa się za pośrednictwem samego notariusza, który odmówił dokonania czynności.
• dołączenie dokumentów – do wniosku o zażalenie należy dołączyć kopię protokołu odmowy jako dowód przyczyny odmowy. Warto opisać w nim okoliczności sprawy i uzasadnić, dlaczego strona uważa decyzję notariusza za niezasadną.
• rozpoznanie przez sąd – sąd  rozpoznaje sprawę na rozprawie. Jeśli uzna, że odmowa była nieuzasadniona, może uchylić odmowę notariusza i zobowiązać notariusza do dokonania czynności.

Czynności notarialne – Kancelaria notarialna Bańdo w Sosnowcu

Kancelaria Notarialna Bańdo w Sosnowcu cieszy się zaufaniem klientów od dekad. Ponad pół wieku tradycji – od lat 60. XX w. wykonujemy czynności notarialne w regionie województwa śląskiego i województw ościennych. Dzięki doświadczeniu zapewniamy indywidualne podejście do każdej sprawy i dokładną analizę dokumentów. Sporządzamy projekty aktów notarialnych, co pozwala stronom zapoznać się z ich treścią i wyjaśnić ewentualne wątpliwości oraz wprowadzić poprawki jeszcze przed podpisaniem. Wieloletnia praktyka pozwala nam eliminować błędy i dbać o bezpieczeństwo prawne klientów na każdym etapie czynności.