Większość podejmowanych w obrocie działań o charakterze majątkowym podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw). Jednak określonym podmiotom i czynnościom przysługuje zwolnienie z PCC. W przypadku czynności dokonywanych w formie aktu notarialnego o ich zastosowanie zadba notariusz. Sosnowiec, jak i inne duże miasta, jest na co dzień świadkiem tysięcy takich czynności podlegających opodatkowaniu. Kto jest zwolniony z podatku PCC, i przede wszystkim kiedy przysługuje zwolnienie z podatku PCC przy zakupie nieruchomości?
Spis treści:
Kto jest zwolniony z podatku PCC?
Tak zwane podmiotowe zwolnienie z podatku PCC (zasadniczo podatek wynosi 2%) przysługuje:
- państwom obcym, międzynarodowym organizacjom i instytucjom (na podstawie ustaw lub umów, zwyczajów) oraz członkom ich personelu i innym zrównanym z nimi osobom, jeśli nie mają polskiego obywatelstwa i stałego miejsca pobytu w RP (pod warunkiem wzajemności);
- organizacjom pożytku publicznego (w zakresie nieodpłatnych czynności pożytku publicznego);
- jednostkom samorządu terytorialnego i Skarbowi Państwa;
- osobom niepełnosprawnym nabywającym na własne potrzeby sprzęt rehabilitacyjny i inwalidzki;
- Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych.
Zwolnienie z podatku PCC
Przedmiotowe zwolnienie z podatku PCC obejmuje:
- sprzedaż walut obcych;
- sprzedaż i zamianę kryptowalut;
- sprzedaż gruntu stanowiącego gospodarstwo rolne (przy spełnieniu określonych przesłanek);
- sprzedaż rzeczy ruchomych – jeżeli podstawa opodatkowania nie przekracza 1 000 zł;
- pożyczki pieniężne w najbliższej rodzinie (pod pewnymi warunkami) oraz udzielane przez wspólnika (akcjonariusza) spółce kapitałowej;
- pożyczki między osobami z I grupy podatkowej do wysokości kwoty wolnej od podatku (36 120 zł w 2024 roku);
- pożyczki między podmiotami spoza I grupy, jeśli pożyczka nie przekracza 1 000 zł.
Zwolnienie z podatku PCC przy zakupie nieruchomości
Od 31 sierpnia 2023 r. wprowadzono nową ulgę – zwolnienie z podatku PCC przy zakupie nieruchomości. Ma ono ułatwić zakup pierwszego mieszkania lub domu osobom, które nie posiadają jeszcze własnej nieruchomości mieszkalnej. Zwolnienie z podatku PCC przy zakupie mieszkania przysługuje przy nabyciu:
- prawa własności lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego (lub spółdzielczego własnościowego prawa do tych nieruchomości),
- pod warunkiem, że kupującym jest osoba lub osoby fizyczne, którym w dniu zakupu i przed tym dniem nie przysługiwało żadne z ww. praw ani udział w tych prawach (chyba że udział nie przekracza 50% i został nabyty w drodze dziedziczenia).
W interpretacjach z 6 października (sygn. 0111-KDIB2-3.4014.286.2023.1.ASZ) oraz z 8 listopada 2023 r. (sygn. 0111-KDIB2-2.4014.211.2023.2.PB) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził, że prawa do zwolnienia z podatku PCC na pierwsze mieszkanie nie odbiera posiadanie udziałów w kilku nieruchomościach nabytych w drodze spadku. Ważne by żaden z nich nie przekraczał 50% – przed notariuszem należy okazać stosowne dokumenty potwierdzające nabycie spadku. Istnieje również możliwość skorzystania ze zwolnienia, w przypadku kiedy kupujący posiada lub posiadał nieruchomości gruntowe niezabudowane lub zabudowane budynkami o innym przeznaczeniu niż mieszkalne.
Deklaracja PCC 3 zwolnienie z podatku
Osoby, którym przysługuje zwolnienie z podatku PCC przy zakupie mieszkania lub w zakresie innych czynności, co do zasady nie muszą składać deklaracji PCC 3 do urzędu skarbowego. Wyjątkiem jest zwolnienie z podatku PCC dla pożyczki udzielonej w gronie najbliższych. Złożenie deklaracji PCC 3 w terminie 14 dni od dokonania czynności jest warunkiem uzyskania tego zwolnienia. Oczywiście obowiązek złożenia deklaracji nie dotyczy czynności prawnych dokonanych w formie aktu notarialnego.
Zwolnienie z podatku PCC na pierwsze mieszkanie tylko z rynku wtórnego
Zwolnienie z podatku PCC przy zakupie nieruchomości znajduje zastosowanie tylko do transakcji na rynku wtórnym. Przy nabyciu pierwszego mieszkania lub domu bezpośrednio od dewelopera podatek PCC bowiem nie występuje, gdyż jesteśmy zobowiązani zapłacić wtedy podatek VAT.
Zwolnienie z podatku PCC przy zakupie mieszkania od kiedy?
Przepis art. 9 pkt 17 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wprowadzający zwolnienie z podatku PCC przy zakupie nieruchomości, wszedł w życie 31 sierpnia 2023 r. i nie obejmie nabyć mieszkań i domów dokonanych przed tą datą.
